Dr Tomasz Ratajczak  / Prodziekan Wydziału Nauk o Sztuce

Stopień/tytuł naukowy:

dr

Telefon kontaktowy:

61 829 37 28

Email:

tomrat@amu.edu.pl

Edukacja i przebieg kariery zawodowej:

Adiunkt w Zakładzie Historii Sztuki Średniowiecznej. Absolwent studiów magisterskich (2001) i doktoranckich (2006) w Instytucie Historii Sztuki UAM. Stopień doktora nauk humanistycznych uzyskał w 2007 r., na podstawie dysertacji „Mistrz Benedykt, królewski architekt Zygmunta I Starego” (grant promotorski KBN). Zatrudniony na stanowisku adiunkta na UAM od 2008 roku. Komisarz wystawy jubileuszowej w Muzeum Narodowym w Poznaniu z okazji 750 rocznicy śmierci Przemysła I i narodzin Przemysła II (2007).

Zainteresowania badawcze:

Średniowieczna architektura rezydencjonalna i obronna; średniowieczna architektura sakralna; średniowieczna rzeźba sepulkralna; sztuka renesansu w Europie Środkowej i Wschodniej; ochrona zabytków

Doświadczenie dydaktyczne:

Prowadzi wykłady kursowe oraz konwersatoria z historii sztuki średniowiecznej; ćwiczenia ze wstępu do historii sztuki; zajęcia specjalizacyjne z ochrony zabytków; seminarium; kierownictwo obozu inwentaryzacyjnego we Wrocławiu; zajęcia specjalizacyjne z dokumentacji badań architektonicznych

Działalność popularyzatorska: 

Autor kilkunastu publikacji popularno-naukowych i licznych artykułów prasowych, poświęconych problematyce ochrony dóbr kultury; uczestnik licznych programów telewizyjnych i audycji radiowych; autor tekstów do filmów emitowanych w ramach ekspozycji muzeum „Brama Poznania” oraz konsultant komputerowych rekonstrukcji obiektów zabytkowych, prezentowanych na tej ekspozycji; autor internetowego bloga http://zamkinanowodotcom.wordpress.com/ poświęconego problematyce ochrony konserwatorskiej średniowiecznych zamków

Członkostwo w organizacjach naukowych:

od 2001 roku członek Stowarzyszenia Historyków Sztuki; od 2011 roku członek Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, od 2017 roku współpracownik Zespołu do Badań nad Dworami i Elitami Władzy Instytutu Historii PAN.

Granty i projekty badawcze:

2015-2016 – grant NCN „Gotycka architektura zamku królewskiego na Wawelu” (kierownik)

2003-2006 – grant KBN „Mistrz Benedykt, królewski architekt Zygmunta I Starego” (wykonawca)

Stypendia:

2005, luty – Geisteswissenschaftliches Zentrum Geschichte und Kultur Ostmitteleuropas w Lipsku

Nagrody:

Nagroda Stowarzyszenia Historyków Sztuki w konkursie im. ks. prof. Szczęsnego Dettloffa na prace młodych historyków sztuki, za rozprawę doktorską (2008)

Najważniejsze/najnowsze publikacje:

Podróże władcy i architektura. Przebudowa królewskich rezydencji za panowania Zygmunta Starego, „Artium Quaestiones” 2006, 17, s. 5-37.

Medieval architecture of royal castle in Poznań, „Quaestiones Medii Aevi Novae” 2008, 13, s. 219-242.

Udział mistrza Benedykta w nowożytnej przebudowie zamku wawelskiego, „Studia Waweliana” 2009, 14, s. 5-34.

Master Benedict, the Royal Mason of Sigismund I, [w:] Hofkultur der Jagiellonendynastie und verwandter Fürstenhäuser/ The Culture of the Jagellonian and the Related Courts, Hg. U. Borkowska, M. Hörsch, Studia Jagiellonica Lipsiensia, Bd. 6, Ostfildern 2010, s. 57-66.

Mistrz Benedykt, królewski architekt Zygmunta I Starego, wyd. Universitas, Kraków 2011 (recenzja: M. Fabiański [w:] „Modus. Prace z historii sztuki” 2013, XII-XIII, s. 161-167).

Nowy zamek w Poznaniu – negatywny przykład adaptacji reliktów średniowiecznej architektury, [w:] Zamki w runie – zasady postępowania konserwatorskiego, red. B. Szmygin, P. Molski, Warszawa-Lublin 2012, s. 237-249.

Od zamku do pałacu – przemiany architektury rezydencji królewskich w średniowiecznej Polsce, [w:] Procesy przemian w sztuce średniowiecznej. Przełom-regres-innowacja-tradycja. Studia z historii sztuki, red. R. Eysymontt, R. Kaczmarek, Warszawa 2014, s. 91-104.

Kościół Bożego Ciała w Poznaniu, Poznań 2014.

Polska historia sztuki wobec badań kastelologicznych, „Artium Quaestiones” 2014, 26, s. 55-69.

Wieże mieszkalne na zamku wawelskim – badania nad chronologią gotyckiej architektury rezydencji królewskiej, „Rocznik Historii Sztuki” 2014, 39, s. 177-190. 

Nie tylko Wawel. Przebudowy monarszych rezydencji w Królestwie Polskim za panowania Zygmunta I Starego, [w:] Jagiellonowie i ich świat. Dynastia królewska w drugiej połowie XV i w XVI wieku, Studia Jagiellonica 2, red. B. Czwojdrak, J. Sperka, P. Węcowski, Kraków 2015, s. 33-48.      

Piastowie czy Przemyślidzi? Początki murowanych zamków królewskich w Krakowie i Poznaniu, [w:] Początki murowanych zamków w Polsce do połowy XIV w., Colloquia castrensia I, red. A. Bocheńska, P. Mrozowski, Warszawa 2017, s. 127-146.

Uwagi na temat chronologii i formy kaplicy zamkowej św. Marii Egipcjanki na Wawelu, [w:] Claritas et consonantia : funkcje, formy i znaczenia w sztuce średniowiecza : księga poświęcona pamięci Kingi Szczepkowskiej-Naliwajek w dziesiątą rocznicę śmierci, red. M. Jakubek-Raczkowska, J. Raczkowski, Toruń-Warszawa 2017, s. 69-84.

Historia architektury zamku w Oświęcimiu, [w:] Oświęcim – miasto pogranicza, red. B. Czwojdrak, P. Węcowski, Warszawa 2018, s. 295-324.

Wieża na zamku w Oświęcimiu – pars pro toto książęcej rezydencji, „Archeologia Historica Polona” 26 (2018), s. 163-182.

Der Ausbau der königlichen Residenz auf dem Wawel im 14. Jahrhundert und zu Anfang des 15. Jahrhunderts, in: Spiegel der Fürstenmacht. Residenzbauten in Ostmitteleuropa im Spätmittelalter – Typen, Strukturen, Ausschmückung, Hrsg. Ch. Herrmann, K. Pospieszny, E. Gierlich, Bonn 2018, s. 253-273.

P. Lasek, T. Olszacki, T. Ratajczak, Residential Towers in Urban and Suburban Royal and Magnates’ Residences in the Kingdom of Poland between 14th and 16th C. [w:] „Urbs turrita”: The Towered City. Towers and Tower-building in Medieval European Towns and Cities, ed. R. D. Oram, Donington 2019, s. 108-119.

Das Neue Schloss in Posen (Poznań) vor dem Hintergrund vergleichbarer Bauten in Polen und Europa, in: Re-Konstruktionen. Stadt-Raum-Museum, Hrsg. P. Korduba, D. Popp, Warszawa 2019, s. 199-216.

Architektura kaplic zamkowych wzniesionych przez Jagiellonów w Królestwie Polskim, [w:] Jagiellonowie i ich świat. Polityka kościelna i praktyki religijne Jagiellonów, red. P. Węcowski, B. Czwojdrak, Warszawa 2020, s. 111-123.

Jak zmieniała się wiedza o początkach zamków w Polsce, [w:] In principio. Mit początku w kulturze średniowiecznej Europy, tom dedykowany pamięci prof. Jacka Wiesiołowskiego, red. J. Kowalski, W. Miedziak, Poznań 2020, s. 59-80.