Egzaminy
Egzaminy kursowe (I-III rok)
Zasady zapisów:
1. Zapisów dokonujemy osobiście.
2. Zapisujemy się wyłącznie na jeden z podanych terminów.
3. Dokonany zapis oznacza deklarację przystąpienia do danego egzaminu w danym terminie. Niestawienie się na egzaminie skutkuje oceną niedostateczną per absentiam.
Wstęp do historii sztuki (I rok studiów I stopnia, semestr zimowy)
Egzaminatorzy: prof. UAM dr hab. Stanisław Czekalski, prof. UAM dr hab. Mariusz Bryl
Egzamin odbywa się w formie ustnej, obejmuje całość materiału omawianego na wykładach ze ,,Wstępu do historii sztuki” i w odnośnych tekstach. Celem egzaminu jest sprawdzenie, w jakim stopniu każdy zdający samodzielnie przestudiował zadane lektury i opanował treść wykładów, jaką wykazuje na tej podstawie wiedzę z zakresu poszczególnych metod badawczych historii sztuki i teoretycznych podstaw analizy dzieła wizualnego, oraz na ile sprawnie i ze zrozumieniem potrafi tą wiedzą operować.
Warunkiem zdania egzaminu jest poprawna, na poziomie przynajmniej dostatecznym, odpowiedź na wszystkie pytania problemowe, której należy udzielić mieszcząc się w czasie 30 minut. W razie gdyby wypowiedź egzaminowanego zdradzała korzystanie ze skryptów, a nie bezpośrednią znajomość obowiązujących tekstów, opartą na ich samodzielnej lekturze, egzamin zakończy się oceną niedostateczną.
Lektury
H. Wölfflin, Podstawowe pojęcia historii sztuki. Problem rozwoju stylu w sztuce nowożytnej, Wrocław 1962
E. H. Gombrich, Sztuka i złudzenie. O psychologii przedstawiania obrazowego, Warszawa 1981
E. Panofsky, Ikonografia i ikonologia, w: tegoż, Studia z historii sztuki, Warszawa 1971
S. Pazura, Struktura i sacrum. Estetyka sztuk plastycznych Hansa Sedlmayra, w: Sztuka i społeczeństwo, t. 1: Ocalenie przez sztukę, red. A. Kuczyńska, Warszawa 1973
M. Bryl, Płaszczyzna, ogląd, absolut. Inspiracje hermeneutyczne we współczesnej historii sztuki, „Artium Quaestiones” VI, 1993
R. Arnheim, Sztuka i percepcja wzrokowa. Psychologia twórczego oka, Warszawa 1978
M. Imdahl, Składnia i semantyka obrazu. O „Karcie Setnika” z Kodeksu Egberta, „Quart”, 2/2010
M. Imdahl, Giotto. Z zagadnień ikonicznej struktury sensu, „Artium Quaestiones” IV, 1990 (przedruk w: Perspektywy współczesnej historii sztuki. Antologia przekładów „Artium Quaestiones”, Poznań 2009)
M. Bryl, Obraz i widz. O nowej książce Wolfganga Kempa, „Artium Quaestiones” IV, 1990
W. Kemp, Dzieło sztuki i widz: metoda estetyczno-recepcyjna, w: Perspektywy współczesnej historii sztuki…
M. Baxandall, Prawda a inne kultury. „Chrzest Chrystusa” Piera della Francesca, „Artium Quaestiones” V, 1991
U. Eco, Pejzaż semiotyczny, Warszawa 1972 (lub odpowiednie fragmenty książki Nieobecna struktura, Warszawa 1996)
R. Barthes, Podstawy semiologii, Kraków 2009
N. Bryson, Dyskurs, figura, „Artium Quaestiones” XIX, 2008
Wprowadzenie do wiedzy o sztuce starożytnej (I rok, semestr letni)
Egzaminator: dr Wojciech Brillowski
Egzamin ma formę ustną i składa się z dwóch części. W pierwszej będzie wymagana odpowiedź na trzy pytania problemowe, a w drugiej przeprowadzony zostanie sprawdzian umiejętności rozpoznawania najważniejszych zabytków w oparciu o ilustracje.
Kanon lektur do Historii sztuki starożytnej:
Kompletny wykaz zalecanych lektur jest do wglądu w bibliotece IHS. Lektury podzielono na trzy grupy.
W grupie A umieszczono literaturę pozwalającą na zdobycie elementarnego zakresu wiedzy (i należy je traktować jako punkt wyjścia), w grupie B są lektury pomagające osiągnąć poziom bardziej profesjonalny, a grupa C to propozycje dla studentów, których zainteresowały pewne problemy szczegółowe i chcieliby pogłębić ich znajomość (inaczej mówiąc: lektury z grupy C wykraczają poza zakres wiadomości wymaganych od studenta w czasie egzaminu). Nie uwzględniono tutaj lektur obcojęzycznych. Zainteresowani mogą w tej sprawie uzyskać informacje od pracowników Pracowni Historii Sztuki Starożytnej.
Wykaz problemów egzaminacyjnych:
1. Grecka sztuka archaiczna.
2. Grecka sztuka wczesnoklasyczna.
3. Grecka sztuka klasyczna.
4. Sztuka hellenistyczna.
5. Architektura, rzeźba, malarstwo i rzemiosło artystyczne Egei w okresie brązu.
6. Architektura egipska.
7. Rzeźba i relief egipski.
8. Malarstwo egipskie.
9. Architektura Imperium Rzymskiego.
10. Rzeźba i rzemiosło artystyczne rzymskie.
11. Malarstwo w czasach rzymskich.
12. Sztuka Sumeru, Akadu, Babilonii, Asyrii, Iranu i Azji Mniejszej do czasów Aleksandra Wielkiego.
13. Sztuka Etrusków (grobowce, rzeźba, malarstwo).
14. Geneza i najwcześniejsze zabytki sztuki chrześcijańskiej.
Wprowadzenie do wiedzy o sztuce średniowiecznej (I rok, semestr letni)
Jacek Kowalski
Tomasz Ratajczak
EGZAMIN Z HISTORII SZTUKI ŚREDNIOWIECZNEJ
Na egzaminie student losuje dwa pytania. Egzamin zostanie oceniony pozytywnie w przypadku udzielenia odpowiedzi na oba pytania.
- Początki sztuki chrześcijańskiej III-IV w.
2. Renesansy średniowieczne(wczesne, dojrzałe i późne średniowiecze)
3. Artysta w średniowieczu (wczesne, dojrzałe i późne średniowiecze)
4. Początki sztuki bizantyjskiej (epoka justyniańska)
5. Katedra około roku 1000 w Polsce i w Europie: architektura, wyposażenie, liturgia
6. Rzeźba romańska XI-XIII wieku w Europie i w Polsce. Ośrodki, artyści, dzieła
7. Architektura romańska XI-XIII wieku w Europie i w Polsce. Ośrodki, artyści, dzieła
8. Narodziny architektury gotyckiej we Francji i w Polsce
9. Symbolika katedry gotyckiej
10. Rzeźba gotycka XIII wieku w Europie i w Polsce
11. Architektura cystersów w Europie i w Polsce
12. Architektura zakonów żebraczych w Europie i w Polsce
13. Architektura wieku XIV w Europie i w Polsce. Ośrodki, artyści, dzieła
14. Sztuka około roku 1400 w Polsce i w Europie. Ośrodki, artyści, dzieła
15. Architektura XV wieku w Europie i w Polsce. Ośrodki, artyści, dzieła
16. Rzeźba późnego gotyku w Europie i w Polsce. Ośrodki, artyści, dzieła
17. Malarstwo późnego gotyku w Europie i w Polsce. Ośrodki, artyści, dzieła
18. Zamki i rezydencje w Europie dojrzałego i późnego średniowiecza
19. Od Rolanda do Tristana. Sztuka świecka późnego średniowiecza
20. Ołtarz średniowieczny
21. Biblia jako podstawowe źródło sztuki średniowiecznej
22. Monastycyzm średniowieczny i jego znaczenie dla sztuki
23. Partykularyzm i uniwersalizm sztuki średniowiecznej
24. Kult świętych i kult relikwii – ich znaczenie dla sztuki średniowiecznej
25. Mecenat monarszy w średniowiecznej architekturze
26. Sztuka w kręgu zakonów rycerskich (krzyżacy, joannici, templariusze)
SPIS 100 OBIEKTÓW ŚREDNIOWIECZNEJ SZTUKI EUROPEJSKIEJ DO ROZPOZNANIA NA TEŚCIE WIZUALNYM
Sztuka europejska:
architektura
bazylika św. Piotra w Rzymie fundacji Konstantyna – rekonstrukcja stanu z IV w.
Kościół Santa Constanza w Rzymie, wnętrze, plan
Bazylika Grobu Świętego i Anastasis w Jerozolimie, plan
kościół san Vitale w Rawennie od zewnątrz i od wewnątrz, plan
kościół San Apolinare Nuovo w Rawennie, wnętrze
bazylika Hagia Sophia w Stambule / Konstantynopolu, plan, wnętrze, zewnętrze
kościół Saint-Trinité w Caen, fasada, wnętrze
kościół Saint-Etienne w Caen, fasada
kaplica akwizgrańska Karola Wielkiego, wnętrze, plan
kościół Sainte-Trinité w Caen, fasada, wnętrze
kościół Saint-Etienne w Caen, fasada
kościół cystersów w Fontenay, wnętrze, plan
kościół cystersów w Pontigny, wnętrze, zewnętrze, widok od wschodu, plan
katedra Notre Dame w Paryżu, wnętrze, zewnętrze, plan
katedra w Chartres, fasada, portal królewski, wnętrze, plan
katedra w Reims, fasada, wnętrze, plan
katedra w Albi, wnętrze, zewnętrze, plan
katedra w Laon, zewnętrze, wnętrze, plan
katedra w Canterbury, wnętrze, plan
katedra w Wells, fasada, wnętrze
paryska kaplica Sainte-Chapelle, zewnętrze i wnętrze, dolna i górna kondygnacja, plan
katedra w Sienie, fasada i wnętrze, plan
kościół Santa Croce we Florencji, wnętrze, plan
katedra w Pradze – wnętrze prezbiterium, plan
kościół w Kutnej Horze, zewnętrze i wnętrze, plan
kościół w Annaberg, wnętrze, plan
rzeźba
sarkofag Juniusa Bassusa
kolos z Barletty
rzeźbione drzwi drewniane z bazyliki Santa Sabina w Rzymie
drzwi brązowe z Hildesheim
tympanon i figury ościeży kościoła klasztornego w Moissac
tympanon katedry w Autun
tympanon kościoła klasztornego w Vezelay
statues-colonnes z Portalu Królewskiego katedry w Chartres
grupa Zwiastowania z Reims
Ecclesia i Synagoga z południowego portalu katedry w Strasburgu
Posągi zachodniego chóru katedry w Naumburgu
popiersia dłuta Piotra Parlera w triforium katedry praskiej
Claus Sluter, „Studnia Mojżesza”
malarstwo
„donna Velata” z katakumb
orszaki Teodory i Justyniana na mozaikach w San Vitale w Rawennie
mozaika apsydy san Apollinare in Classe w Rawennie
miniatury ewangelistów z tzw. Ewangeliarza Koronacyjnego (sztuka karolińska)
tkanina z Bayeux
Giotto di Bondone, śmierć św. Franciszka, fresk z kościoła Santa Croce we Florencji, freski w Capella dell’Arena w Padwie, freski z bazyliki św. Franciszka wAsyżu
Duccio di Buoninsegna, Maestà z katedry w Sienie
Obrazy świętych pędzla Mistrza Teodoryka z kaplicy św. Krzyża na zamku Karlštejn
miniatury kalendarza z Bardzo Bogatych Godzinek ks. De Berry
portret Jana Dobrego, króla Francji
Opłakiwanie z Avignonu
Sztuka polska:
architektura
krypta św. Leonarda w katedrze wawelskiej
kolegiata w Tumie pod Łęczycą, zewnętrze i wnętrze, plan
kolegiata w Kruszwicy, zewnętrze i wnętrze, plan
kościół św. Andrzeja w Krakowie, zewnętrze, plan
kościół cysterski w Sulejowie, zewnętrze i wnętrze, plan
kolegiata w Wiślicy, wnętrze, plan
kościół cysterski w Sulejowie, plan
kościół cysterski w Kołbaczu, fasada, plan
kościół cysterski w Pelplinie, fasada, plan
gotycka katedra wawelska, wnętrze prezbiterium, plan całości
gotycka katedra gnieźnieńska, wnętrze nawy i prezbiterium, plan
gotycka katedra wrocławska, wnętrze nawy i prezbiterium, plan
kościół św. Jakuba w Toruniu, zewnętrze i wnętrze, plan
kościół mariacki – pofranciszkański – w Toruniu, zewnętrze i wnętrze, plan
kościół mariacki w Gdańsku, widoki zewnętrzne i wewnętrzne, plan
kościół mariacki Stargardzie Szczecińskim, wnętrze i zewnętrze, plan
kościół św. Katarzyny w Krakowie na Kazimierzu, widoki z zewnątrz i z wewnątrz, plan
kościół mariacki w Krakowie, widoki z zewnątrz i z wewnątrz, plan
rzeźba i rzemiosło
tympanony fundacyjne z Wrocławia i Strzelna
drzwi gnieźnieńskie (w całości i poszczególne kwatery)
drzwi płockie (w całości i poszczególne kwatery)
tympanon z Dawidem i Betsabe z Trzebnicy
kielich tzw. Królewski z Trzemeszna
kielich tzw. Dąbrówki z Trzemeszna
patena kaliska
kolumny strzelneńskie
portal z Chrystusem tronującym ze Strzelna
portal z Ołbina, ob. w kościele św. Marii Magdaleny we Wrocławiu
portal z kolegiaty w Tumie pod Łęczycą
posąg księżnej Salomei głogowskiej z kolegiaty w Głogowie, ob. W Muzeum Narodowym w Poznaniu
pieta z Lubiąża
krucyfiks z kościoła Bożego Ciała we Wrocławiu
gotycki portal kościoła joannitów w Strzegomiu
piękna madonna toruńska
piękna madonna wrocławska
madonna z Krużlowej
nagrobek Henryka Probusa
nagrobek Kazimierza Wielkiego
nagrobek Władysława Jagiełły
nagrobek Kazimierza Jagiellończyka
ołtarz Wita Stosza z kościoła mariackiego w Krakowie
malarstwo
tzw. „płyta wiślicka”
freski z kaplicy zamkowej w Lublinie
freski z kościoła mariackiego w Toruniu
epitafium Wierzbięty z Branic
tzw. Opłakiwanie z Chomranic
tzw. Poliptyk augustiański Mikołaja Haberschracka
tzw. Ołtarz dominikański z kościoła dominikanów w Krakowie
tzw. Poliptyk olkuski Jana Wielkiego i Stanisława Starego
ołtarz św. Barbary z Wrocławia
Wprowadzenie do wiedzy o sztuce nowożytnej (II rok, semestr zimowy)
Egzaminatorzy: prof. UAM Piotr Korduba, dr hab. Michał Mencfel
Egzamin składa się z trzech autonomicznych części:
– testu wizualnego (identyfikacja 20 przeźroczy)
– testu faktograficznego (pisemna odpowiedź na pytania)
– odpowiedzi ustnej na dwa pytania zamieszczone w losowo wybranym zestawie
Wyniki części testowych będą brane pod uwagę przy ostatecznej ocenie. Jeśli liczba uzyskanych punktów z części testowych nie przekroczy połowy punktów możliwych do uzyskania, wówczas część ustna rozpoczyna się od ponownego sprawdzenia erudycji faktograficznej i/lub wizualnej. Aby przejść do wypowiedzi ustnej należy udzielić poprawnych odpowiedzi na co najmniej połowę pytań. Wypowiedź ustna składa się z zadawalającej odpowiedzi na dwa pytania z różnych pod względem topograficznym lub chronologicznym zagadnień sztuki nowożytnej.
Do zaliczenia egzaminu wymagana jest dostateczna wypowiedź na oba tematy.
Niezdanie bądź przerwanie egzaminu powoduje konieczność ponownego przystąpienia do zdawania testów, bez względu na uzyskane wyniki.
Zagadnienia egzaminacyjne:
Renesans:
Początki Renesansu w Polsce
Rzeźba nagrobna w Polsce w XVI w. (Bartłomiej Berrecci, Jan Maria Padovano, Jan Michałowicz z Urzędowa, Santi Gucci, Hieronim Canavesi)
Wawel – dzieje i funkcje rezydencji
Brunelleschi, Alberti i architektura wczesnego renesansu w Italii
Michał Anioł – rzeźba i architektura
Palladio
Ghiberti
Donatello
Wczesnorenesansowe malarstwo we Florencji
Przedbarokowe malarstwo ścienne (Andrea Mantegna, Michał Anioł, Rafael, Veronese, Gulio Romano, Correggio)
Malarstwo weneckie i północnowłoskie w XVI wieku: (Bellini, Giorgione, Tycjan, Veronese)
Włoski manieryzm (architektura, rzeźba, malarstwo)
Urbanistyka renesansowa (w tym Zamość jako przykład renesansowej urbanistyki w Polsce)
Van Eyck i wczesny renesans w Niderlandach
Barok:
Włoskie malarstwo wczesnego baroku (bracia Carracci, Domenichino, Guido Reni, Andrea Sacchi)
Caravaggio
Barokowa architektura w Rzymie (Il Gesu, Carlo Maderno, Pietro da Cortona, Carlo Rainaldi)
Bernini jako architekt
Bernini jako rzeźbiarz
Barokowa rzeźba włoska (Alessandro Algardii, Francois Duquesnoy, Ercole Ferrata)
Borromini
Rubens
Rembrandt
Velazquez
Barokowe malarstwo ścienne (Pietro da Cortona, Andrea Pozzo, bracia Asamowie, Tiepolo, Jerzy W. Neunhertz)
Architektura rezydencjonalna doby baroku w Europie i jej renesansowe korzenie (pałac papieski na Watykanie, Escorial, Anglia w XVI w., palazzo Barberini w Rzymie, Vaux-le-Vicomte, Wersal)
Portret trumienny
Zamek Królewski w Warszawie – dzieje i funkcje rezydencji
Tylman z Gameren
Główne nurty XVII-wiecznej architektury rezydencjonalnej w Polsce
Główne nurty XVII-wiecznej architektury sakralnej w Polsce
Wprowadzenie do wiedzy o sztuce nowoczesnej (II rok, semestr letni)
Egzaminatorzy: dr Filip Lipiński, dr Dorota Łuczak (koordynatorka USOS)
Egzamin: test wizualny i egzamin ustny. Należy zaliczyć test wizualny (min. 50%), żeby móc podejść do egzaminu ustnego. Na egzaminie ustnym studentka/student losuje zestaw dwóch pytań. Na oba pytania należy odpowiedzieć w stopniu przynajmniej dostatecznym.
Egzamin obejmuje historię sztuki powszechnej i polskiej od klasycyzmu do k. XX wieku. Przedmiotem oceny jest wiedza nabyta podczas wykładów, ćwiczeń oraz lektury głównych opracowań.
Zagadnienia egzaminacyjne:
Sztuka przedrewolucyjnej, rewolucyjnej i napoleońskiej Francji.
Architektura klasycystyczna
Malarstwo pejzażowe w pierwszej połowie XIX wieku
Sztuka czasów Stanisława Augusta Poniatowskiego
Wątki patriotyczne w sztuce polskiej przełomu XVIII i XIX wieku
Historyzm w XIX-wiecznej architekturze
Kierunki archaizujące w malarstwie XIX wieku
Romantyczne malarstwo.
Rzeźba II połowy XIX w.
Kierunki i tendencje w malarstwie II poł. XIX wieku: realizm, impresjonizm, postimpresjonizm symbolizm,
Charakterystyka architektury w najważniejszych ośrodkach secesji w Europie i w Polsce.
Zagadnienie wystaw światowych
Malarstwo historyczne i realistyczne w Polsce
Sztuka a fotografia w II połowie XIX wieku
Modernizm polski na przełomie XIX i XX w
Awangarda początku XX wieku: fowizm, ekspresjonizm
Kubizm
Futuryzm
Konstruktywizm
Surrealizm
Architektura modernistyczna
Sztuka państw totalitarnych (III Rzesza, Włochy, ZSRR)
Sztuka po drugiej wojnie światowej w Stanach Zjednoczonych i Europie (1945-1960).
Oblicza ciała w sztuce drugiej połowy XX wieku
Sztuka minimalnych środków – od minimalizmu do konceptualizmu
Odmiany realizmu w drugiej połowie XX wieku
Poza malarstwem i rzeźbą, poza muzeum – przedmiot, environment, instalacja, land art, nowe media.
Happening i performance w sztuce XX wieku.
Lata 80 i powrót malarstwa
Sztuka w służbie społecznej a sztuka w służbie kapitalizmu – lata dziewięćdziesiąte
Ewolucje i rewolucje w architekturze w drugiej połowie XX wieku
Sugerowane lektury:
UWAGA! Na egzaminie wymaga jest też znajomość tekstów omawianych na ćwiczeniach a nie uwzględnionych w tym spisie
H. Honour, Neoklasycyzm, Warszawa 1972
H. Honour, Romanticism, London 1979
M. Poprzęcka, Akademizm, Warszawa 1977
L. Nochlin, Realizm, Warszawa 1974
Z. Kępiński, Impresjoniści u źródeł swoich obrazów, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk, 1976.
M. Wallis, Secesja, Warszawa, 1984.
H. Hofstätter, Symbolizm, Warszawa 1980.
W. Juszczak, Postimpresjoniści, Warszawa 1985.
E. Grabska, Moderniści o sztuce, Warszawa 1971.
A. Kotula, P. Krakowski, Rzeźba XIX wieku, Kraków 1980
A. Kotula, P. Krakowski, Architektura współczesna. Zarys rozwoju, Kraków 1967
J. Willet, Ekspresjonizm, Warszawa 1976
M. Porębski, Kubizm, Warszawa 1986
A. Turowski, W kręgu konstruktywizmu, Warszawa 1979
A. Taborska. Spiskowcy wyobraźni. Surrealizm, Gdańsk 2007
P. Strożek, Nic, to znaczy wszystko. Interpretacje niemieckiego dada, Warszawa 2016
G. Lista, Futuryzm, Warszawa 2002
B. Rose, Malarstwo amerykańskie dwudziestego wieku, Warszawa 1991
T. Pawłowski, Happening, Warszawa 1988
M. Carlson, Performans, Warszawa 2007
E. Kuryluk, Hiperrealizm – Nowy realizm, Warszawa 1979
M. Hussakowska-Szyszko, Minimalizm, Kraków 2003
U. Czartoryska, Od pop-artu do sztuki konceptualnej, Warszawa 1973
P. Piotrowski, Awangarda w cieniu Jałty. Sztuka i polityka w Europie Środkowo-Wschodniej 1945-1989, Poznań 2005
N. Pevsner, Historia architektury europejskiej, t. 2, Warszawa 1980
D. Watkin, Historia architektury zachodniej, Warszawa 2001
Sztuka polska:
A. Miłobędzki, Zarys dziejów architektury w Polsce, Warszawa 1989
Kozakiewicz, Malarstwo polskie. Oświecenie – klasycyzm – romantyzm, Warszawa 1976
Lorentz, A. Rottermund, Klasycyzm w Polsce, Warszawa 1984
Porębski, Malowane dzieje, Warszawa 1962
M. Poprzęcka, Czas wyobrażony. O sposobach opowiadania w polskim malarstwie XIX wieku, Warszawa 1986
Z. Kępiński, Impresjonizm polski, Warszawa 1961
E. Mike-Broniarek, Malarstwo polskie. Realizm. Naturalizm, Warszawa 2005
W. Juszczak, Malarstwo polskiego modernizmu, Gdańsk 2005
P. Szubert, Rzeźba polska przełomu XIX i XX wieku, Warszawa 1995
W. Włodarczyk, Sztuka polska 1918-2000, Warszawa 2000
A. Turowski, Budowniczowie świata, Kraków 2000
W. Włodarczyk, Socrealizm, Paryż 1986
A. Kępińska, Nowa sztuka. Sztuka polska w latach 1945-1978, Warszawa 1981.
P. Piotrowski, Znaczenia modernizmu. W stronę historii sztuki polskiej po 1945 roku, Poznań 1999
A. Markowska, Dwa przełomy. Sztuka polska po 1955 i 1989 roku, Toruń 2012