Instytut Historii Sztuki UAM ma zaszczyt zaprosić na wykład profesora historii sztuki na Julius-Maximilians-Universität Würzburg oraz dyrektora Martin von Wagner Museum der Universität Würzburg Damiana Dombrowskiego pod tytułem „Ornament and Globalism in Tiepolo’s Würzburg Four Continents”.
Wykład zostanie przeprowadzony w języku angielskim.
6 marca (środa) 2019 godz. 17:00
Collegium Novum (Al. Niepodległości 4)
s. 401 (blok A, piętro IV)
Streszczenie:
Kiedy Giovanni Battista Tiepolo udekorował sklepienie paradnej klatki schodowej w Rezydencji w Wuerzburgu w latach 1752-53, nie tylko stworzył największy fresk na świecie, ale także radykalnie odmienił ikonografię kontynentów. Tradycyjny, w sumie cokolwiek przestarzały temat, został przez weneckiego malarza zreinterpretowany w taki sposób, że ta wielkoformatowa praca ostatecznie reprezentuje przejście od pysznej samo-świadomości do świadomości „innego”. Wizualna poezja i swoboda w ujęciu ikonografii odległych krain są cechami, które wynoszą „obraz świata” daleko poza współczesne konteksty polityczne.
Różne formy i stadia procesów cywilizacyjnych są demonstrowane poprzez szczere zainteresowanie kulturowymi osiągnięciami obcych ludów. Apollo wypełnia świat światłem kultury rzucając je na myśliwych i kanibali w Ameryce, na handel i rządy w Afryce, na pismo i religię Azji, na sztuki rozkwitające w Europie. Nieodpartym jest przytłaczające wrażenie jego wolnej lecz nieodpartej ekspansji. Jednocześnie kompozycyjna struktura fresku pozbawia widza kontroli nad obrazem. Żadna racjonalna perspektywa nie sugeruje oku władzy nad światem i jego posiadania. Tiepolo zorganizował ogromną powierzchnię przez konsekwentne odniesienie do ornamentu jako zasady wiodącej. Dzięki temu odniesieniu, w którym ujawnia się płaszczyznowe podejście do kreowania wizualności, kontynenty – już nie tyle jako personifikacje, lecz raczej jako rozwinięte girlandy uczestniczące w całościowym rytmie – są zwolnione z reprezentowania hieratycznego porządku.
W trakcie wykładu zostaną omówione artystyczne rozwiązania, w których ostatecznie wyraziły się aspiracje Tiepola wykreowania dzieła sztuki obrazującego świat. Rozróżnione zostaną trzy odmienne poziomy, na których artysta zwizualizował wizje wytęsknionej globalności: poziom ikonograficzny, na którym obraz świata zarówno ziemskiego i niebieskiego prezentuje się w klarownie czytelny sposób, poziom auto-poetyczny – na którym w ścisły związek wschodzą ze sobą kosmogonia i artystyczna kreacja, skondensowany ostatecznie w konfiguracji autoportretu Tiepola i alegorii malarstwa na południowej stronie fresku, poziom formalnego opracowania, który jest zdeterminowany przez ornament, czy raczej, na którym podejście ornamentalne staje się heurystycznym narzędziem mediacji między porządkiem reprezentacji i abstrakcji, wiodąc ku najgłębszemu źródłu – przyczynie świata.
