Redakcja „Artium Quaestiones” – rocznika Instytutu Historii Sztuki UAM – zachęca do nadsyłania propozycji artykułów do XXXI numeru, którego tematyka grawitować będzie wokół „Zwrotu kinematograficznego”.
Od lat sześćdziesiątych ruchomy obraz, zwłaszcza w postaci wideo, na stałe wkroczył w domenę sztuki współczesnej. Jednak, już dużo wcześniej, film wraz ze związaną z nim możliwością uruchomienia i uczasowienia różnych obszarów wizualności, z jednej strony fascynował artystów, z drugiej, raz ciekawił historyków sztuki, kiedy indziej niepokoił ulotnością i koniecznością porzucenia kontemplacyjnego modusu spojrzenia generowanego przez tradycyjne, nieruchome obrazy. Rozmaite praktyki wykorzystania filmu – rozumianego tu szeroko jako ruchomy obraz zarejestrowany na taśmie a później w formie cyfrowej, techniki animacyjne czy obraz komputerowy, zwłaszcza w postaci artystycznej projekcji multimedialnej w przestrzeni galerii lub poza nią – stały się nieodłącznym elementem pejzażu sztuki współczesnej, zwłaszcza od lat dziewięćdziesiątych po dziś dzień. Sytuacja ta zachęca do szeregu rekonfiguracji, na przykład problemowej siatki historii sztuki, krytyki artystycznej a także teorii i praktyk wystawienniczych, w których klasyczny white-cube często przyjmuje postać black-boxu, czyli zaciemnionej sali z jedno- lub wielokanałową filmową projekcją, ale też innych form rzutowanego obrazu problematyzujących status ekranu czy relacji przestrzeni z dziełem sztuki. Pojęcie „zwrotu kinematograficznego” lub „zwrotu kinowego” (cinematic turn) występuje coraz częściej w literaturze poświęconej sztuce współczesnej (np. Exhibiting the Moving Picture, red. F. Bovier, A. Mey, 2015), a na gruncie polskim, zostało zastosowane przez J. Majmurka i Ł. Rondudę dla określenia szerokiego zainteresowania filmem polskich artystów wizualnych, dla których nie jest lub nie było to podstawowe medium twórczości (Kino-sztuka, 2015). Na tym, w istocie dużo szerszym, niż tu nadmienione tle pojawia się także konieczność przeformułowania dotychczasowych perspektyw teoretycznych, wygenerowania nowych pojęć, dostosowania dyskursu krytycznego i interpretacyjnego do dzieł o charakterze filmowym i do ich uwarunkowań. Możliwe jest również zadanie pytania o zmianę paradygmatów myślenia o sztuce i historii sztuki, w tym tej dawnej, którą powoduje wszędzie obecny ruchomy i uczasowiony obraz. Ostatnio jedna z takich prób podjęta została przez Mieke Bal w jej książce Thinking in Film (2013).
Przypominamy także, że możliwe jest nadsyłanie propozycji artykułów z dziedziny historii sztuki, które nie są związane z sekcją tematyczną numeru. Więcej informacji na temat założeń programowych oraz terminów Call For Papers w zakładce „Artium Quaestiones”.
