Ameryka. Rewizje wizualnej mitologii Stanów Zjednoczonych

Tytuł: Ameryka. Rewizje wizualnej mitologii Stanów Zjednoczonych
Autor: Filip Lipiński
Wydawnictwo: Wydawnictwo Naukowe UAM
Rok wydania: 2021
Liczba stron: 624
ISBN: ISBN 978-83-232-3981-9

Książka stanowi krytyczną analizę formacji i późniejszych rewizji tego, co autor określa mianem amerykańskich wizualnych mitów. Mity te osadzone są w szeroko pojętej wizualności, modelach spojrzenia, obrazach, sztuce i innych przejawach kultury wizualnej, takich jak film. Ameryka została napisana przede wszystkim z perspektywy historyka sztuki, ale również amerykanisty, ma zatem charakter interdyscyplinarny, łączący refleksję z dziedziny historii sztuki, studiów nad kulturą wizualną i studiów amerykanistycznych. Każdy z rozdziałów, które poprzedzone zostały obszernym, teoretycznym wprowadzeniem, stanowi osobne a zarazem skorelowane z całością książki studium przypadku kształtowania się, zwłaszcza w XIX wieku, obrazów-mitów, w rozmaitych ich przejawach formalnych i medialnych, a przede wszystkim tego, jak – w wyniku zmieniającej się sytuacji społeczno-kulturowej – były one rewidowane w sztuce i kulturze wizualnej wieku XX i XXI. Autor dokonuje znamiennego rozróżnienia na Stany Zjednoczone i Amerykę rozumianą jako wyobrażeniowo-symboliczne pole lub ekran konstytuowania się amerykańskiej mitologii, zmierzającej do zneutralizowania różnicy i unifikacji heterogenicznego narodu. Zaprezentowane, obszerne analizy dzieł sztuki, popularnych obrazów i filmów, demonstrują sposób, w jaki – zwłaszcza od połowy XX wieku – w wyniku budzącej się politycznej świadomości zmarginalizowanych grup, na fali walki o prawa obywatelskie i zachodzących zmian w szeroko pojętym społeczno-kulturowym pejzażu Stanów Zjednoczonych, mitologia ta ulegała stopniowej dekonstrukcji. Jednocześnie jednak, mimo owych wewnętrznych interwencji i osłabienia ekonomicznej i kulturowej hegemonii USA na arenie światowej w ostatnich dekadach, autor stawia tezę, odnosząc się do konkretnych przypadków i problemów amerykańskiej wizualności, że ramowe współrzędne mitu ciągle stanowią trwały punkt odniesienia.